معمولا با توجه به تفاوت در مدت زمان لازم برای طراحی سایت اختصاصی و هزینه آن در مقابل استفاده از سیستمهای آماده مدیریت محتوا، مدیران کسب و کارها و افرادی که تصمیم به طراحی سایت دارند، بر سر دو راهی قرار میگیرند که از برنامهنویس و طراحی سایت اختصاصی و حرفهای استفاده نمایند یا از سیستمهای آماده مدیریت محتوا. در این مقاله به برخی از مهمترین نقاط قوت و ضعف هر دو گزینه فوق میپردازیم:
طراحی سایت اختصاصی
در این روش طراحی سایت، گروه طراح سایت با بررسی دقیق نیازهای کارفرما و تحلیل نیازهای مطرح شده، شروع به طراحی گرافیکی و بعد از آن پیاده کردن امکانات نرم افزاری مورد نیاز میکند. در این مرحله سایت از نظر ظاهری آماده است و در مرحله آخر پیادهسازی امکانات داینامیک سایت (مانند امکان خرید در فروشگاههای اینترنتی) با استفاده از زبانهای برنامه نویسی سمت سرور مانند PHP یا ASP.Net صورت میپذیرد.
مزایای طراحی سایت اختصاصی
1. امکان طراحی گرافیکی خاص و خلاقانه، بدون محدویت
قالب گرافیکی سایت که اهمیت زیادی در موفقیت سایت دارد در طراحی سایت اختصاصی میتواند بسیار خاص و خلاقانه و با استفاده از بهروزترین تکنولوژیها طراحی و پیادهسازی شود. ضمن اینکه با توجه به اختصاصی بودن برنامه نویسی، امکان تطابق با سایر امکانات سایت را نیز خواهد داشت.
2. پیاده سازی امکانات نرم افزاری در سایت منطبق با نیاز کارفرما
با توجه به اینکه سایت از ابتدا بر اساس توضیحات و نیاز کارفرما طراحی، برنامهنویسی و پیادهسازی میشود، تمامی بخشهای داینامیک سایت مانند فرمها، سناریوهای فروش آنلاین، معرفی محصولات و ... کاملا اختصاصی و متناسب با تقاضای کارفرما پیادهسازی میگردد.
3. سایت سریع، سبک و بهینه طراحی میشود.
در هنگام طراحی اختصاصی، سایت هسته مرکزی معمولا سبکی دارد (برخلافCMSها که هسته مرکزی سنگینی دارند) و سایت فقط به میزان قابلیتها و امکانات موجود از منابع سخت افزاری استفاده میکند.
4. در طول زمان، امکان اعمال تغییرات و اضافه نمودن قابلیتهای خاص و جدید سادهتر است
در طراحی سایت اختصاصی چون برنامهنویس سیستم کاملا بر روی تمام اجزای سایت احاطه دارد، میتواند تغییرات عمده ایجاد نماید و بنا بر نظر کارفرما امکانات خاص به سایت اضافه نماید.
5. امنیت بیشتر
در طراحی سایت اختصاصی علاوه بر اینکه کدهای نرمافزار و متدلوژی برنامه نویسی و پیادهسازی خصوصی است و در اختیار عموم قرار ندارد، طراح سایت میتواند روی بانک های اطلاعاتی نیز اشراف داشته و تمهیدات امنیتی بالایی برای آن درنظر بگیرد.
6. کنترل پنل سادهتر
از آنجایی که طراحی پنل سایت اختصاصی بیشتر با هدف مدیریت محتوای سایت در اختیار ادمین قرار میگیرد و نه مدیریت امکانات و قابلیتها و چیدمان سایت، مسلما پنل کاربری ساده تری خواهد داشت.ضمن اینکه باعث میشود سایت سبکتر و سریعتر باشد.
7. سئو کارآمدتر
تمام مبانی بهینه سازی رتبه سایت برای موتورهای جستجو یا در واقع SEO میتواند در هنگام پیادهسازی سایت اختصاصی لحاظ شود و از منظر فنی عملکرد سایت را در زمینه ارتقاء رتبه سایت برای جستجوگرها تضمین نماید.
8. طراحی حرفه ای
امکانات نرمافزاری و چیدمان اجزای سایت حرفهای تر خواهند بود چرا که توسط متخصص انجام میشوند.
معایب طراحی و پیادهسازی سایت اختصاصی
1. هزینه اولیه بالاتر
معمولا برای سایت های پیچیده و بزرگ هزینه اولیه بیشتری نسبت به سیستمهای آماده خواهد داشت.
2. مدت زمان راه اندازی طولانی تر
با توجه به امکانات مورد نیاز کارفرما در طراحی سایت به صورت اختصاصی زمان راهاندازی اولیه به جهت پروسه کد نویسی و پیاده سازی(مخصوصا پایگاه داده) نسبت به سیستمهای آماده طولانی تر است.
3. پشتیبانی فقط توسط گروه طراح انجام میشود
سایت های اختصاصی به دلیل کدنوسی های خاص هر طراح، معمولا فقط توسط تیم اولیه طراح سایت پشتیبانی میشود و قابلیت انتقال به شرکت دیگری برای پشتیبانی ندارد. اگر هم منتقل شود این پروسه عموما سخت انجام میشود.
سیستمهای آماده مدیریت محتوی یا CMS
در این روش، شرکت طراح سایت یا شخص کارفرما از سیستمهای آماده و اکثرا رایگان مدیریت محتوی یا همان سایتساز برای طراحی سایت استفاده میکنند. تمامی قابلیتها و امکانات و قالب سایت از قبل توسط تیمهای برنامهنویسی خارجی آماده شده و طراح سایت با انجام تغییرات و انتخاب امکانات، سایت را فقط برای کارفرما تنظیم مینماید. همچنین از میان قالبهای آماده (که البته تعداد زیادی هم دارند) یک قالب را انتخاب مینماید. معمولا در اکثر موارد قالب طراحی نمیشود و از میان چندین طرح انتخاب میشود و اگر انگلیسی باشد به فارسی تبدیل میشود و گاها تغییرات جزئی گرافیکی در آن انجام میشود. این روش کار طراحی سایت را ساده کرده اما برای استفاده های پیش پا افتاده و ساده و شما قابلیت تغییر در قالب را ندارید و با کمی علم کار با این سیستم ها خود میتوانید آن را کانفیگ و راه اندازی کنید. برخی از معروفترین سیستمهای مدیریت محتوی عبارتند از Joomla, Word Press, Drupal .
برخی از مزایای استفاده از CMSها
1. هزینه راه اندازی اولیه کمتر
البته علیرغم اینکه این سیستمها اغلب رایگان هستند و یا هزینه اندکی دارند، گاها دیده شده برخی شرکتهای طراحی سایت با توجه به عدم آشنایی کارفرما با جزئیات کار، مبالغ بیشتری نسبت به طراحی اختصاصی برای پیادهسازی سیستم مدیریت محتوای آماده از کارفرما دریافت نمودهاند.
2. راه اندازی اولیه در زمان کمتر
از آنجایی که سیستم های مدیریت محتوا از قالب های آماده استفاده میکنند و فقط احتیاج به کانفیگ دارند پروسه راه اندازی آنها بسیار کوتاه و سریع است.
3. امکان راه اندازی سایت (هر چند غیر حرفهای) برای عموم و غیر متخصصین.
برخی از معایب استفاده از CMSها
1. تغییرات سخت
اعمال تغییرات بنیادین و اضافه نمودن قابلیتهای جدید که در حیطه سیستم تعریف نشده باشد بسیار سخت است.
2. هسته نرم افزاری بسیار سنگین
عموما هسته نرم افزاری اصلی سایت های آماده مدیریت محتوا بسیار سنگین است و سایت هر چند هم که امکانات مختصری داشته باشد باز سرعت لود کمی دارد (مخصوصا اگر برای افزایش امکانات سایت از اسکریپت های زیادی استفاده شده باشد) چرا که باید موتور محرک سایت کاملا بارگذاری شود. همچنین در هنگام استفاده از سایت، منابع سخت افزاری تا حد زیادی مورد استفاده قرار میگیرند.
3. امنیت پایین
با توجه به اینکه سورس کدهای برنامه و متدلوژی برنامهنویسی در اختیار عموم برنامهنویسان قرار دارد، سیستم از لحاظ امنیتی در خطر بیشتری قرار دارد. این مساله در نسخههای قدیمی CMSها مخصوصا جوملا بسیار دیده میشود. هر از چند گاهی نیز باگهای امنیتی و همچنین راهحل و بستههای امنیتی توسط برنامهنویسان سیستمهای مدیریت محتوی بر روی اینترنت قرار میگیرد که اگر مدیران سایت به سرعت آن را بر روی سایت خود اعمال نکنند احتمال بروز مشکل امنیتی به مراتب بیشتر خواهد شد.
4. سئو ضعیف
اکثر سیستم های مدیریت محتوی به لحاظ مباحث بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو ضعیف عمل کرده اند. این مشکل باز هم در جوملا بسیار پررنگ تر است و در وردپرس کمتر دیده میشود.
5. پنل کاربری با امکانات زیاد غیرضروری و سردرگم کننده(و گاها با تاثیر منفی در UX و UI سایت)
مسئول محتوی سایت (ادمین سایت) این امکان را در پنل مدیریت دارد تا در چیدمان اجزا و گرافیک سایت تغییرات ایجاد کند و همچنین امکانات سایت را نیز حذف و اضافه نماید یا مورد تغییر قرار دهد. این مساله از دو جهت میتواند تاثیر منفی بگذارد. هم ممکن است باعث شود کاربری پنل مدیریت برای ادمین سایت سخت شود چرا که ممکن است در میان امکانات زیاد سردرگم شود. و مشکل دیگر اینکه با توجه به اینکه عموما ادمین سایت نسبت به اصول طراحی سایت و معماری اطلاعات و کاربردپذیری اطلاعات کمتری نسبت به طراح حرفهای سایت دارد، اعمال تغییرات توسط وی در سایت، باعث خارج شدن سایت از حالت استاندارد میشود و منجر به کاهش جذابیت و همچنین سخت شدن امکان استفاده از سایت توسط بازدیدکنندگان میشود.